|
ŚWIĘTOJAŃSKA NR 19, hip.
17, kamienica Aptekarzowska, Pszonczyńska, Fryzów.
Parcela granicząca z wąską uliczką łączącą niegdyś ul.
Świętojańską i Piwną. Od końca w. XV dom krawca Pawła
Serwatki, 1528 kupiony przez Pawła aptekarza, który
zapewne ok. [pówy w. XVI zbudował kamienicę (pierwsza
wzmianka 1564). Wówczas dwutraktowa, z trzytraktowymi,
sklepionymi piwnicami, wielką sienią od frontu, a w
tylnym trakcie przechodem na podwórze i sklepioną izbą z
ceramiczną posadzką (znaleziona płytka z zieloną
polewą). Przy budowie wykorzystana wspólna ściana z
kamienicą nr 21, na długości przedniego traktu
(zapłaconą przez poprzedniego właściciela, Pawła
Serwatkę (1519). Przed 1570, jako posag żony, przeszła
na własność doktora medycyny Tomasza Gmerciusa (Ginerciusa).
1580 spalona. 1659 własność Jana Pszonki (Pszuki),
złotnika, następnie Jana Czechanowicza (Dziekanowicza),
krawca. 1669 "Płonczyńska" (Płonczyńskiego?) i
Jurewicza; wówczas już przebudowana na trzytraktową,
czterokondygnacjową z attyką. W w. XVIII własność
aptekarskiej rodziny Fryzów (Friese), którzy mieli tu
aptekę. Od ok. 1784 należała do Bernarda Croisy,
sekretarza królewskiego, a w. XIX do Woynickich,
Bychowskich, Sleczkowskich, Babczyńskich (1880-1930?).
Po zniszczeniu 1944 zachowane mury i sklepienia piwnic i
parteru. Odbudowana 1955-58 wg proj. Stefana
Krasińskiego, z częściowym nawiązaniem do stanu sprzed
1944; zrekonstruowano fasadę (ze zmianą parteru),
zachowano układ przyziemia (ze zmianą klatki schodowej)
i sklepienie w pomieszczeniu od podwórza oraz ścianę
szczytową od strony nr 17. - Czterokondygnacjowa, z
mieszkalnym poddaszem, trzytraktowa.
|
Liczne elementy gotyckie:
częściowo zachowane schody na ulicę, ślady okienek od
frontu i od tyłu, wnęki w ścianie od strony kamienicy nr
21 i w ścianie między środkowym a tylnym traktem. Na
parterze po prawej długa, wąska sień prowadząca na
podwórze. Fasada dwuosiowa; w przyziemiu oddzielonym
profilowanym gzymsem, odtworzony kamienny boniowany
portal i nowe okno. W elewacji od strony dawnej uliczki
odsłonięte w parterze gotyckie mury: we fragmencie w
przednim trakcie i w całości w tylnym, gdzie ściana
lekko wgłębiona i ujęta od góry sfazowanym pasem. |