|
Brzozowa,
Bugaj,
Celna,
Dawna,
Długa
(strona południowa),
Dziekania,
Jezuicka,
Kanonia,
Kamienne Schodki,
Krzywe Koło,
Miodowa
(strona wschodnia),
Mostowa
(pierzeja południowa),
Nowomiejska,
Piekarska,
Piwna,
Podwale,
Rycerska,
Rynek
Starego Miasta,
Senatorska
(1,3),
Szeroki Dunaj,
Świętojańska,
Wąski
Dunaj,
Plac Zamkowy,
Zapiecek. |
Ulica Świętojańska wytyczona została przy
lokacji w. XIII/XIV, stanowiła odcinek głównego
szlaku komunikacyjnego miasta (Świętojańska -
Rynek - Nowomiejska). Wiodła z Rynku do grodu,
stąd jej pierwotna, od w. XV do pocz. w. XVII,
nazwa: Grodzka, platea Castrensis. W w.
XVII zmiany nazwy: ul. Zamkowa, ul. Św. Jana, od
wezwania kościoła kolegiackiego.
Od początku wieku
XVIII ustala się obecna nazwa ulicy (do pocz. w.
XX Święto Jańska).
Zachodnią pierzeję ulicy, liczącą w. XV-XVI
dziewiętnaście działek (sięgających ul. Piwnej),
przecinały dwie wąskie uliczki bez nazwy łączące
ul. Świętojańską z ul. Piwną. Jedną zabudowano
w. XVI (nr 13, hip. 20), drugą zamknięto przed
1743, zabudowano na przełomie w. XIX/XX (między
nr 17, hip. 18, a nr 18, hip. 17).
Na miejscu drewnianej początkowo zabudowy
powstają od XVI wieku murowane domy frontowe
(jedynie na działce nr 5, hip. 25 budynek
murowany istniał już w. XV); ich tylne oficyny
wychodziły na ul. Piwną. Zwarta, dwufrontowa
(Świętojańska - Piwna) zabudowa działek,
własność głównie mieszczańska, ukształtowała się
ostatecznie w XVIII wieku.
W 1831 zburzono kamienicę nr
hip. 9, na rogu odcinka ul. Zapiecek, którą
wówczas poszerzono. Zabudowa wschodniej pierzei
ulicy ulegała większym przemianom. |
widok od strony
Rynku w kierunku placu Zamkowego |
W. XV-XVI
wieku istniało tu sześć posesji mieszczańskich
wytyczonych na gruncie miejskim, przylegającym
do bloku rynkowego (numery hip. 5-8), kościół
kolegiacki Św. Jana pomiędzy dwiema uliczkami
poprzecznymi do ul. Świętojańskiej (Dziekania
oraz, z pn. strony kolegiaty, uliczka biegnąca
do ul. Jezuickiej, zwana wówczas Świętojańską)
oraz sześć posesji wydzielonych z gruntów
książęcych (nry hip. 2-3, 88), nadanych
duchowieństwu (Mansjonaria, Psałteria), szkole
parafialnej i mieszczanom.
W latach1598-1626 na gotyckich piwnicach dwóch
zburzonych kamienic i uliczce przy kolegiacie
wzniesiono kościół jezuitów (nr hip. 5).
Ostateczna zabudowa tej pierzei, przetrwała do
zniszczeń w 1944, ukształtowała się po
przekształceniach związanych ze zmianami
własnościowymi w. XVII-XIX. Zburzoną w 1944 r.
zabudowę ulicy odbudowano w latach1953-59,
przywracając dwa przejścia łączące ul.
Świętojańską z ul. Piwną.
|
|
|
kościół św. Jana
wg. dawnej ryciny |
widok kościoła św.
Jana z lat 80-tych XIX w. |
|
|