Reklama, informacja.
Warszawska strona, o warszawskich  ulicach, zabytkach, firmach, sklepach, restauracjach, galeriach i warszawskich ciekawostkach.

abc.warszawa@gmail.com      abc@warszawska.info


501 153 348

Autorska Bibliografia Blog Ciekawostki

Firma

Reklama

Spis ulic

 

    Rynek 13

Rynek 13, hip. 8, kamienica Pod Lwem (Twardostojewska, Wilczkowska, Erlerowska). Narożna ul. Świętojańskiej. Zbudowana ok. 1428 przez właściciela. Piotra Pachoła. Zapewne wówczas jednotraktowa, parokondygnacjowa z ostrołukowymi wnękami sięgającymi piętra w elewacji od ul. Świętojańskiej. W drugiej połowie w. XV posesja własnością Jana Swigno, na przełomie w. XV i XVI burmistrza Macieja Twardostoja, a od 1504 Jana Wilczka. Przez dwóch ostatnich przebudowana. 1508 zbudowana murowana oficyna (zob. ul. Świętojańska nr 13), a 1513 dostawiony tylny trakt kamienicy. 1572-1620 własność rodziny kupców i złotników Erlerów, którzy zapewne przebudowali kamienicę na trzytraktową. 1656 groziła zawaleniem, odbudowana 1669 przez ówczesnego właściciela Klaudiusza Henrietta, rajcę, zyskała szczyt wieńczący fasadę. Około połowy w. XVIII kamienicę z domem tylnym nabył Ambroży Tomasz Czempiński, regent metryki skarbu koronnego, przebudowując ją wprowadził pomieszczenia mieszkalne w poddaszu z przebitymi w szczycie oknami; w narożniku umieścił płaskorzeźbę lwa, nawiązując do herbu rodzinnego. W. XIX własność rodziny Minde, a od 1908 ich spadkobierców Nake-Nakęskich. Od 1915 siedziba oficyny księgarsko-wydawniczej Jakuba Mortkowicza (połączona w parterze z sąsiednią kamienicą Rynek nr 11). 1928 odkrycie wnęk gotyckich od ul. Świętojańskiej i zamurowanie ich. 1928-29 fasada dekorowana polichromią proj. Zofii Stryjeńskiej.
Po zniszczeniu 1944 odbudowana 1952-53 wg proj. Mieczysława Kuźmy i Józefa Chodaczka, wg stanu sprzed 1944, z zachowaniem części ocalałych: sklepionych piwnic i parteru, ściany frontowej do gzymsu wieńczącego, części elewacji od ul. Świętojańskiej; szczyt rekonstruowany. - Trzykondygnacjowa z mieszkalnym poddaszem. W dawnym sklepie tylnym gotycka ostrołukowa wnęka, zachowana po 1944 z resztką polichromii, rozebrana i odtworzona. W narożu kamienicy, na wysokości pierwszego piętra płaskorzeźba kamienna ze złoceniami przedstawiająca lwa , połowa w. XVIII, zachowana, odrestaurowana. Fasadę zdobi częściowo zachowana, zrekonstruowana polichromia proj. Zofii Stryjeńskiej i nowe sgraffito Edmunda Burke.

Elewacja od ul. Świętojańskiej dwudzielna, zgodnie z obecną numeracją. Część lewa (od rynku), odpowiadająca przedniemu traktowi kamienicy trzyosiowa, o asymetrycznym rozstawie otworów; w przyziemiu nowo projektowane portal, okienko i okno wystawowe w kamiennych opaskach, w górnych kondygnacjach opaski okienne i dekoracja sgraffitowa, analogiczne jak od strony Rynku. Na wysokości I p. zegar słoneczny 1953 proj. Tadeusza Przypkowskiego (od strony Świętojańskiej i Zapiecka)

 

wg. Wiktora Gomulickiego "Opowiadania o starej Warszawie"

Nr 13 (8)

Tej kamienicy, której ściany narożne zdobi podwójne wyobrażenie lwa z tarczą,[Jest to herb Czempińskich veł Czenpińskich] półtrzecia wieku temu zdarzył się brzydki casus. Obaliła się. Ani właściwego powodu, ani dokładnej daty tego osobliwego zdarzenia nie znamy; katastrofa wszakże musiała nastąpić w samym środku wieku XVII. [Wiadomość ta, nie potwierdzona ani w aktach, ani we wcześniejszych opracowaniach, została najprawdopodobniej wydedukowana z informacyj o stanie omawianej kamienicy zamieszczonych poniżej wg jej opisów z r. 1656 i 1669.]
Odbyta w r. 1656 rewizja domów staromiejskich znalazła w tej kamienicy kilka izb „grożących zawaleniem"; w rewizji zaś z roku 1669 zapisano o niej: „teraz restaurować zaczęto".
Miała niegdyś dwie nazwy: Budzyńska i Plerowa. W połowie XVII wieku była własnością Claudego czyli Klaudiusza Henrieta, rajcy warszawskiego. Znajdowało się w niej wówczas: izb 4, kownat 3, sklepów 2, piwnic 2, na tyle izdebek 2. Stawał tu kasztelan krakowski.
W ostatnich latach zeszłego stulecia [1784, 1797], właścicielem tej kamienicy był doktor Czempiński, dziadek Klementyny Hoffmanowej. O tym doktorze, zajmującym miejsce wydatne wśród mieszczaństwa warszawskiego przedostatniej doby, powiemy obszerniej przy opisie kamienicy nr 4 (68), która również do niego należała.
Zmieniając często właścicieli, dom, o którym mówimy, znajdował się kolejno w ręku Karasiów, Piaskowskich, Unickich itd.

 

www.123noclegi.info

www.gdzie-nocleg.pl

www.stare-miasto.com

www.wiejskie-wakacje.pl

www.123noclegi.pl

  Copyright © 2009-2019 M. Lewandowski firma LEWMARK